6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Mw7.8 Depremi Kompleks Dinamiği


Korkusuz Öztürk Y.

Sunum, ss.29, 2023

  • Yayın Türü: Diğer Yayınlar / Sunum
  • Basım Tarihi: 2023
  • Sayfa Sayıları: ss.29
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

6 Şubat 2023 tarihinde yerel saat ile 04:17’de meydana gelmiş olan Kahramanmaraş merkezli Mw:7.8 büyüklüklü deprem 50.000’den fazla insanın hayatını kaybetmesine ve 250.000 binanın yıkılmasına neden olmuştur. Deprem Doğu Anadolu Fayı (DAF)’na neredeyse paralel olarak bağlanan Narlı Fayı üzerinde başlamış ve DAF’ın kuzey ve güney segmentleri boyunca kırılmaya neden olmuştur. Kendisinden 9 saat sonra da Elbistan (Kahramanmaraş) merkezli Mw:7.6 büyüklüklü ikinci bir depremi tetiklemiştir. Yüzlerce yıldır büyük deprem üretmemiş olan DAF’ın kuzey bölümü yıllık ortalama 12 mm/yıl hız ile sol yanal olarak kayarken, güneye gidildikçe bu hız 5 mm/yıl’a kadar düşmektedir. Dolayısı ile DAF’ın üretebileceği depremlerin mekaniğini anlamak oldukça önemli ve karmaşıktır.

Kahramanmaraş Bölgesi’nde bir sismik boşluk olduğu uzun yıllardır biliniyor olmasına karşın, beklenen depremin bu kadar büyük olması ve hatta lokal bir fayda başlayıp DAF’ın yeteri kadar enerji yüklenmiş olan tüm segmentlerini tetikleyebilecek olması öngörülememiştir. Bu çalışmada kompleks Kahramanmaraş depremine uyguladığımız dinamik simülasyon hem bu deprem serisinin dinamiğini anlamak, hem DAF’ın hem de dünya genelindeki tüm karmaşık fay yapılarının meydana getirebilecekleri olası depremlerin fiziksel parametrelerinin anlaşılabilmesi için önemli bilgiler sunacaktır. Kahramanmaraş depremi için gerçekleştirmiş olduğumuz ilksel dinamik deprem kırılması simülasyonları, ilk depremin aslında en az üç farklı depremin birleşimi ile meydana geldiğini göstermektedir. Depremin Pazarcık’ta, DAF’a ulaştıktan sonra, dinamik tetikleme ile kuzey ve statik tetikleme ile güney segmentlere ilerlediği görülmüştür. Ayrıca kırılmanın DAF’ın her iki ucunda sönümlenme nedenleri, bazı bölgelerde süper-kayma hızlarına ulaşma nedenleri, segmentlerin tetiklenme şekilleri ve depremin gerçek magnitüd hesaplamasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. Gerçekleştirilecek dinamik deprem kırılması senaryoları, kompleks fay sistemlerinin mekaniğini anlamak konusunda öncülük edecek ve gelecekte hazırlanacak olan hasar ve risk haritaları için önemli altlık oluşturacaktır.