Pandemi Döneminde Finansal Piyasaların Güven Endeksleri Açısından İncelenmesi


Creative Commons License

Yiğiter Ş. Y., Karabulut T.

International Marmara Social Sciences Congress IMASCON 2020 -Autumn, Kocaeli, Türkiye, 4 - 05 Aralık 2020, ss.413-426

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kocaeli
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.413-426
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tüketici Güven Endeksi, ülke piyasaları hakkında bilgi veren ve en güvenilir endekslerden biridir. Birçok çalışma ile TGE nin bu konuda etkinliği de gösterilmiştir. Ancak TGE, piyasalar hakkında genel bir bilgi verirken, alt piyasalar hakkında net bir bilgi verememektedir. Bu nedenle sektörel güven endeksleri yatırımcılar açısından önem arz etmektedir. Sektörel Güven Endeksleri, Hizmet, İnşaat ve Perakende sektörleri için hesaplanmaktadır. SGE, TÜİK tarafından 2011 Ocak ayından beri yayınlanmaktadır. Hizmet, İnşaat ve Perakende sektörleri için ayrı ayrı hesaplanıp yayınlanan bu endeksler, sektörler hakkında bilgi verebilmektedir. Çalışmada bağımlı değişkenler sektörel güven endeksleri olan Hizmet güven endeksi, İnşaat güven endeksi ve Perakende güven endeksi ayrı ayrı ele alınmıştır. Ayrıca, bağımsız değişkenler ise Tüketici Güven Endeksi, Tüketici Fiyat Endeksi, Üretici Fiyat Endeksi, Faiz oranı, Döviz Kuru (Dolar), İşsiz sayısı, İstihdam sayısı ve Nüfus olarak ele alınmıştır. Ele alınan tüm değişkenlerin 2011 Ocak – 2020 Kasım arasında aylık değerleri kullanılmıştır. Kırılmalar, Ms-Excel programı ile grafik olarak gösterilmiştir. Buna ek olarak, sektörel (Hizmet-İnşaat-Perakende) güven endekslerini etkileyen Türkiye’ye özgü makro değişkenler VAR analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenebilmesi için Granger Nedensellik testi yapılmıştır. Bu çalışma ile “Pandemi Öncesi ve Sonrasında” piyasalar hakkında netbilgi verebilecek endeksler açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan analiz ile pandemi döneminde yaşanan kırılmaların ortaya konması amaçlanmıştır. Kırılmalar sektörel güven endekslerinde net bir şekilde görülürken, tüketici güven endeksi bu kırılmayı gösterememektedir. SGE de pandeminin net bir şekilde yaşandığı ay olan Nisan ayında düşüş görülürken, “yeni normal”in başladığı Haziran ayında yükseliş görülmektedir. Buna karşın bu düşüş veya yükseliş TGE de görülememiştir. Elde edilen bulgulara göre makroekonomik değişkenler, her bir endeks için farklı oran ve doğrultuda etki etmektedir. Bu çalışma ışığında, özellikle sektör tabanlı incelemelerde TGE yerine SGE nin kullanılması daha doğru sonuçlar elde edilebilmesini sağlayacaktır. Ayrıca, SGE nin sayılarının arttırılması piyasalar hakkında daha net bilgiye ulaşılması ve ülkelerin piyasaları hakkında da net bilgilere ulaşılmasını sağlayabilecektir. 

Consumer Confidence Index is one of the most reliable indices providing information about the country's markets. Many studies have shown the effectiveness of CCI in this regard. However, while CCI gives general information about markets, it cannot give clear information about sub-markets. Therefore, sectoral confidence indices are important for investors. Sectoral Confidence Indices are calculated for the Service, Construction and Retail sectors. SCI has been published by TURKSTAT since January 2011. These indices, which are calculated and published separately for the Service, Construction and Retail sectors, can provide information about the sectors. In the study, the dependent variables, which are sectoral confidence indices, Service confidence index, Construction confidence index and Retail confidence index, are considered separately. In addition, independent variables are considered as Consumer Confidence Index, Consumer Price Index, Producer Price Index, Interest rate, Exchange Rate (Dollar), Number of Unemployed, Number of Employment and Population. Monthly values of all variables considered between January 2011 and November 2020 were used. Breakages are shown graphically with Ms-Excel program. In addition, sectoral (Service-Construction-Retail) Turkey-specific macro variables affecting the confidence index has been studied to determine the VAR analysis. Granger Causality test was used to determine the relationships between variables. With this study, it has been tried to explain the indices that can give clear information about the markets "Before and After the Pandemic". It is aimed to reveal the breaks experienced during the pandemic period with the analysis. While breaks are clearly seen in sectoral confidence indexes, consumer confidence index cannot show this break. While the SCI declined in April, the month when the pandemic was clearly experienced, it increased in June, when the "new normal" started. On the other hand, this decrease or increase could not be seen in CCI. According to the findings obtained, macroeconomic variables affect different rates and directions for each index. In the light of this study, using SCI instead of CCI will provide more accurate results, especially in sector-based studies. In addition, increasing the number of SCI will provide clearer information about markets and clear information about countries' markets.