Türkiye’de İslamofobi ve Başörtülü Kadınlar: Cinsiyetçi İslamofobi


Creative Commons License

Ekmekçi Z., Aydın A.

Uluslararası Medya ve İslamofobi Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 25 - 26 Mayıs 2021, cilt.1, sa.1, ss.991-1019

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.991-1019
  • Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İslamofobi’nin çıkışı ve sebepleri birçok tartışmalı faktöre dayansa da yansımaları bütün dünyaya yayılmıştır. Türkiye’de de tarihsel süreç ve çeşitli sebeplerle İslamofobi kendini göstermektedir. Türkiye’deki ataerkil toplum yapısının varlığı ile birlikte kadının toplumdaki dezavantajlı konumu, kadınlar ve erkekler arasındaki ilişkilerdeki güç dengesizliği, siyasette kadının yeterince yer almaması, İslam’ın erkek egemen bir dünyada kurumsallaşması gibi etkenlerle birleşmiştir. Çalışmada Türkiye’de başörtülü kadınlar üzerinden “cinsiyetçi İslamofobi”yi üreten olarak medya vurgulanmıştır. Yeni bir kavram olarak sunacağımız “cinsiyetçi İslamofobi” genel olarak Türkiye’deki düşünce ve uygulamaların başörtülü kadınlar üzerindeki etkisi üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışma özellikle 2020 yılında İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından düzenlenen Caz Festivalinde sahne alan “Başörtülü Piyanist Büşra Kayıkçı” haberleri örneği üzerinden yürütülmüştür. Başörtülü kadın olma özelinde medyada haber yapılma, başörtülü kadınlarla ilgili söylem üretme biçimine eleştirel bakış açısıyla yaklaşılarak haber metinleri ve görselleri analiz edilmiştir. Medya haberlerinde tespit edilen cinsiyetçi İslamofobik söylemler, gösterge bilim yöntemleri kullanılarak çözümlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada Türkiye’deki cinsiyetçi İslamofobi’nin hangi söylemler etrafında gündeme getirildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Başörtülü kadının bireyselliğine hem seküler hem de dindar muhafazakârlar tarafından çizilen sınırlar tartışılmıştır. Her iki dünya görüşünün mensuplarının ortak noktası olarak “başörtülü kadının ötekiliği” bu söylemler üzerinden ele alınmıştır.

Although the origin and causes of Islamophobia are based on many controversial factors, its reflections have spread all over the world. Islamophobia also manifests itself in Turkey due to the historical process and various reasons. The existence of the patriarchal social structure in Turkey combined with the disadvantaged position of women in society, the power imbalance in the relations between women and men, the insufficient participation of women in politics, the

institutionalization of Islam in a male-dominated world. In the study, the media has been emphasized as producing "sexist Islamophobia through headscarved women" in Turkey. “Sexist Islamophobia”, which we will present as a new concept, has been evaluated through the effects of thoughts and practices on headscarved women in Turkey in general. The study was carried out especially on the example of "Headscarved Pianist Büşra Kayıkçı" who took the stage at the jazz festival organized by the Istanbul Foundation for Culture and Arts in 2020. Due to their characteristics of being a "headscarved woman", news texts and visuals were analyzed by critically  approaching the way of making news in the media and producing discourse about women with headscarves. The sexist Islamophobic discourses detected in the media news have been analyzed using semiotic methods. In the study, it was tried to determine around which discourses the Sexist Islamophobia in Turkey was brought to the agenda. The boundaries drawn by both secular and religious conservatives to the individuality of headscarved women are discussed. As the common point of the members of both worldviews, the "otherness of the headscarved woman" is discussed through these discourses.