Van Yüzüncü Yıl Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.2021, ss.649-672, 2021 (Hakemli Dergi)
Öz
Siyasal katılım ve geçersiz oy
oranları, seçim sonuçları üzerinde etkilidir. Seçmenlerin siyasi tercihlerinde
yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, siyasi ideoloji, gelir düzeyi, aile, ikametgah
gibi faktörler etkili olmaktadır. Seçimlere katılım ve geçersiz oy oranları ise
siyasal tercih değil, siyasal davranış ve siyasal bilinç konusudur. Seçmenler
bazen farkında olmadan, bazen de bilerek ve isteyerek oylarını geçersiz hale
getirebilmektedirler. Bu çalışmanın amacı okuryazarlık oranlarının ve kentsel
nüfus oranlarının seçimlere katılım ve geçersiz oylar üzerinde etkili olup
olmadığının belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Van ili örneği üzerinde bir
çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ihtiyaç duyulan veriler Türkiye
İstatistik Kurumu resmi internet sayfasından elde edilmiş ve Türkiye’de
2010-2020 yılları arasında yapılan seçimler ve referandumlar dikkate
alınmıştır. Çalışmada Türkiye genelindeki ve Van’daki seçmenlerin okuryazarlık
oranları, seçimlere katılımları ve geçersiz oyları hesaplanmış, Van ilindeki
seçmenler kırsal ve kentsel yaşam alanlarına göre sınıflandırılmıştır. Van’daki
seçmenlerin, seçim yıllarına göre okuryazarlık oranları, siyasal katılımları ve
geçersiz oyları Türkiye ortalamaları ile karşılaştırılmış ve çalışmanın sonunda
okuryazarlık ve kentsel nüfus oranlarının artmasının siyasal katılım ve
geçersiz oylar üzerinde etkili olup olmadığı belirlenmiştir.
Anahtar
Kelimeler:
Van’da siyasal hayat, siyaset sosyolojisi, seçmen davranışları, okuryazarlık,
kırdan kente göç.