Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURHAN EKEN
Danışman: Nusrettin Yılmaz
Özet:
İLKOKUL 4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERS KİTABINDAKİ KARAKTERLERİ NİTELEYEN DEĞERLERİN
İNCELENMESİ
ÖZET
Bu araştırmanın
amacı; İlkokul 4. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabındaki karakterleri niteleyen
değerlerin incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman
analizi yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama kaynağı olarak 2022-2023 eğitim
öğretim yılında okutulan “İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı” tercih
edilmiştir. Araştırma aşamasında “İlkokul 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı”
incelenerek kitapta geçen karakterler belirlenmiştir. Belirlenen karakterlerin
özellikleri çerçevesinde karakterizasyonlar yapılmıştır. Ardından karakterlerin
özellikleri dikkate alınarak hangi karakterin hangi değeri/değerleri temsil
ettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada tercih edilen analiz çeşidi
betimsel analiz yaklaşımıdır. Araştırmanın
sonucuna göre, İlkokul 4. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının değer aktarım
sürecinde yüz yirmi dört (124) tane karakter kullanıldığı görülmüştür.
Kullanılan bu karakterlerin doksan altısı (96) canlı karakterlerden, yirmi iki
(22) tanesi ise cansız karakterlerden oluştuğu görülmüştür. Canlı karakterlerin
doksan beş (95) tanesi insan karakterinden, bir (1) tanesi ise hayvan karakterinden
seçildiği sonucuna varılmıştır. İnsan karakterine bakıldığında altmış bir (61)
tanesi erkek karakterlerden, otuz dört (34) tanesi ise kadın karakterlerden seçildiği
görülmüştür. Tespit edilen bu karakterlerin her birisi en az bir değeri temsil
ettiği sonucuna varılmıştır. Bunla birlikte bazı karakterlerin birden fazla
değeri temsil ettiği de görülmüştür. Karakterlerin temsil ettikleri değerlere
bakıldığında Karakterleri Niteleyen en çok vurgulanan değerlerin sırasıyla duyarlılık,
bilimsellik ve saygı değerleri olduğu, en az vurgulanan değerlerin ise başta
barış değeri olmak üzere sabır, azim, dürüstlük ve estetik değerleri olduğu
görülmüştür. Karakterleri Niteleyen aktarılan değerlerin Sosyal Bilgiler
öğretim programındaki kök değerlere ve Milli Eğitim Temel Kanununda yer alan
değerlere paralel olarak hazırlandığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Değerler Eğitimi, Sosyal Bilgiler
Ders Kitapları, Kök Değerler, Karakter, Karakterizasyon