Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LEYLA BİTMEZ
Danışman: Mehmet Gayretli
Özet:
Çalışmamız,
Osmanlı klasik dönem fıkhî meselelerini kendi zamanının tarihçilerinin gözüyle
tespit etmek, bunların arka planını irdelemek ve İslam hukuku açısından tespit
etmek amacıyla hazırlanmıştır. Yaşadıkları dönemi yazılı olarak aktararak bilgi
kaynaklığı yapan vakanüvisler, canlı şahit olmaları ve olayların topluma
yansımalarını tespit etmeleri açısından büyük önem arz etmektedir. Bugünden
geçmişe sağlıklı bir bakış açısı kazanabilmek ve önyargılardan kurtulabilmek
açısından vakanüvislerin eserlerini ele almak bir zorunluluk haline gelmiştir.
Çalışmamızın ilk bölümünde Osmanlı klasik
dönemini farklı zaman dilimlerini sağlıklı olarak temsil edebilecek bir şekilde
vakanüvislere ait eserlerden seçmeler yaptık. Sonrasında bu eserleri baştan
sona taramak suretiyle İslam hukuku meselesi olabilecek tespitleri derledik.
İkinci bölümde bu meseleler hakkında İslam hukuku uzmanlarının
değerlendirmelerine ve şahsî kanaatlerimize yer verdik.
Çalışmamızın
birinci bölümünde tarama modeli, ikinci bölümünde ise nitel araştırma yöntemi
kullanılmıştır. Bu çalışma ile vakanüvis kayıtları ve eserleri taranarak İslam
hukukuna ait meselelerin tarihçilerin gözüyle nasıl göründüğü ortaya konmuştur.
Ayrıca bu çalışmada sadece tespitle yetinilmemiş, konunun uzmanları tarafından
söz konusu dönemde ortaya çıkan meselelere ilişkin yapılan değerlendirmeler de
ele alınmış ve döneme ait sağlıklı bir tablo ortay çıkmasına gayret edilmiştir.
Bu vesileyle söz konusu döneme ilişkin ortaya konan bazı hatalı ve eksik
değerlendirmelerin tekrar gözden geçirilmesine imkân sağlanmış olmaktadır.