Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SAMED ŞİMŞEK
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ekrem Köksal
Eş Danışman: Hüseyin Akşit
Özet:
Bu çalışmada, Erzincan’a
endemik 4 farklı Verbascum türünün (V. alyssifolium, V. leiocarpum, V. ozturkii ve V. tuna-ekimii) antiproliferatif,
antioksidan ve antidiyabetik aktiviteleri incelendi. Bu dört bitkiden en yüksek
antiproliferatif ve antidiyabetik aktiviteye sahip olan V. leiocarpum türü, aktiviteden sorumlu moleküllere ulaşmak amacıyla
kromatografik (kolon, ince tabaka, flash ve prep HPLC) işlemlere tabi tutuldu. İzolasyon
çalışmaları sonucunda bitkinin toprak üstü kısmından; katalpol (S-1), ajugol
(S-2), eriodiktiyol (S-3), luteolin (S-4) ve 10-O-sinnamoil-katalpol (S-5), kök kısmından ise apigenin (S-6),
6-deoksi melittozit (S-7), poliumozit (S-8), verbaskozit (S-9), izoverbaskozit
(S-10), ferruginozit C (S-11), ferruginozit D (S-12), harpagozit (S-13), trans-sinnamik asit (S-14) ve ursolik
asit (S-15) molekülleri izole edildi. İzole edilen moleküllerin yapıları
spektroskopik (NMR) yöntemlerle aydınlatıldı. Ferruginozit D (S-12) bileşiğinin
doğal kaynaklarda bulunduğu ilk defa rapor edildi. İzole edilen bileşiklerin Beas2B
(normal akciğer hücresi), RPE (normal retinal hücresi), HSF (normal deri
hücresi), A172 (beyin kanseri), C6 (beyin kanseri), HeLa (serviks kanseri), A2780
(over kanseri), SW620 (kolon kanseri) ve HT29 (kolon kanseri) hücre hatlarına
karşı antiproliferatif aktivitesi, antioksidan aktivitesi (DPPH, ABTS, FRAP) ve
antidiyabetik (α-glikozidaz enzim inhibisyonu) aktivitesi değerlendirildi.